1 . حق بدن قال رسول الله ـ صلی الله علیه و آله ـ :اِنَّ لِرَبِّکَ عَلیکَ حقّاً، وَ انَّ لِجَسَدِک عَلیکَ حقّاً، وَ لِاَهْلِکَ عَلَیکَ حقّاً.[1] پیامبر اکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمودند: پروردگارت بر تو حقّی دارد، و بدنت بر تو حقّی دارد، و خانواده‌ات (نیز) بر تو حقّی دارد. 2 . شنا بهترین سرگرمی قال رسول الله ـ صلی الله علیه و آله ـ :خَیْرُ لَهوِ الْمُؤمِنِ السَّباحةٌ.[2] پیامبر اکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمودند: بهترین سرگرمی برای مرد با ایمان، شنا. 3 . کار و ورزیدگی قال علی ـ علیه السلام ـ : مَنْ یَعمَلْ یزدد قُوَّةً، مَنْ یُقَصِّرْ فی الْعَمَلِ یَزْدَدْ فَتْرَةً .[3] حضرت علی ـ علیه السلام ـ فرمودند: هرکس کار (بدنی) کند قوی‌تر شده، و هر کس در کار کردن کوتاهی نماید، ضعیف‌تر خواهد شد. 4 . پرهیز از چاقی قال الصّادق ـ علیه السلام ـ : وَ لاتَسمَّنوا تَسَمُّنَ الْخَنازیرِ لِلذِبْحِ.[4] امام صادق ـ علیه السلام ـ توصیه فرمودند: از چاق شدن همانند خوکهایی که برای ذبح،چاق(و نگهداری) می‌شوند بپرهیزید. 5 . جهت ورزش قال علی ـ علیه السلام ـ : یا رَبِّ، یا رَبِّ، یا رَبِّ؛ قَوِّ علی خِدْمَتِکَ جَوارِحی.[5] حضرت علی ـ علیه السلام ـ در فرازی از دعای کمیل عرضه می‌دارد: پروردگارا! پروردگارا! پروردگارا! اعضاء و جوراح مرا، در راه خدمت به خودت، قوی و نیرومند گردان. 6 . درخواست سلامتی و قوّت قال السجّاد ـ علیه السلام ـ : اَللّهمَّ اَعْطِنِی... الصِّحَّة فی الجسمِ وَ القُوَّةَ فِی الْبَدانِ.[6] امام سجاد ـ علیه السلام ـ در دعای ابوحمزه ثمالی عرضه می‌دارد: خداوندا سلامتی در جسم و توانایی بدنی به من ارزانی فرما! 7 . از همه قوی‌تر قال علی ـ علیه السلام ـ : اَقْوی النّاسِ، اَعْظَمُهُمْ سُلطاناً عَلی نَفْسِهِ.[7] حضرت علی ـ علیه السلام ـ فرمودند: در بین مردم، آن کس از همه قوی‌تر است که تسلّطش بر (هوای نفس) خویش، بیشتر باشد. 8 . قوی‌ترین مردم قال علی ـ علیه السلام ـ : اَقْوی النّاسِ مَنْ قَوِِیَ عَلی غَضَبهِ بِحِلْمِه.ِ[8] حضرت علی ـ علیه السلام ـ فرمودند: در بین مردم، آن کس از همه تواناتر است که بر فرو نشاندنِ خشم خود، به واسطة حلم و بُردباری‌اش، توانا باشد. 9 . اسب، خیر است قال رسول الله ـ صلی الله علیه و آله ـ : اَلْخَیْرُ مَعْقودٌ بِنواصِی الْخَیْلِ الی یَوْمِ الْقِیامَةِ.[9] رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمودند:خیر و خوبی تا روز قیامت به پیشانی اسب، گره زده شده است. 10 . مسابقة اسب سواری و جایزة آن قال الباقر ـ علیه السلام ـ : اِنَّ رَسول الله ـ صلی الله علیه و آله ـ سابَقَ بَیْنَ الْخَیلِ، وَاَعْطَی السَّوابِقَ مِنْ عِنْدِهِ.[10] امام باقر ـ علیه السلام ـ فرمودند: رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله ـ مسابقه اسب‌دوانی ترتیب داد و جوایز آن را از مال خویش پرداخت نمود. 11 . شرکت در مسابقه قال السجّاد ـ علیه السلام ـ : اِنَّ رَسول اللهِ ـ صلی الله علیه و آله ـ اَجْرَی الْخَیلَ وَ جَعَلَ سَبقَها اَواقِیَ منْ فِضَّةٍ.[11] امام سجاد ـ علیه السلام ـ فرمودند: رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله ـ (در مسابقه اسب‌دوانی) اسب دوانید، و جایزه‌اش را چندین آق[12] از نقره قرار داد. 12 . پهلوان، دوست داشتنی است قال رسول الله ـ صلی الله علیه و آله ـ : اِنَّ اللهَ یُحِبُّ الرَّجُلَ الْقَوی.[13] رسول گرامی اسلام - صلی الله علیه و آله - فرمود: خداوند متعال انسان قوی و نیرومند را دوست دارد. 13 . ورزشکار خوشبخت است قال رسول الله ـ صلی الله علیه و آله ـ : طُوبی لمنْ اَسْلَمَ وَ کان عَیْشُهُ کِفافاً وَ قُواهُ شِداداً.[14] پیامبر اکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمودند: خوشبخت کسی است که اسلام را پذیرفته و به قدر معاش خود، درآمد دارد قوای بدنش نیرومند است. 14 . حقّ کودک در آموزش ورزش به او قال رسول الله ـ صلی الله علیه و آله ـ : حَقُّ الْوَلَدِ عَلی والِدِهِ اَنْ یُعَلِّمَهُ الکِتابَةَ وَ السَّباحَةَ و الرِّمایَةَ وَ اَنْ لایَرزُقَهُ اِلّا طَیِّباً و ... . رسول اکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمود: حق فرزند (پسر) بر عهدة پدرش این است که به او نوشتن و شناکردن و تیراندازی را آموزش دهد روزیِ او را تنها از راه حلال و پاکیزه تهیه نماید... . 15 . تیری از تیرهای اسلام قال الصّادق ـ علیه السلام ـ : اَلرَّمْیُ سَهْمٌ مِنْ سَهامِ الاِسلام.ِ[15] امام جعفر صادق ـ علیه السلام ـ فرمود: تیراندازی (خود) تیری از تیرهایِ اسلام است (اگر مسلمانان، تیراندازان خوبی باشند، می‌توانند با دشمنان اسلام مبارزه کنند و دشمن نیز از آنها خواهد ترسید و فکر حمله به آنها را به مغزِ خود راه نخواهد داد). 16 . زمان و هوایِ مناسب قال علی ـ علیه السلام ـ : و َسِرِِالْبَرْدَیْنِ، وَ‌غَوِّرْ بِالنّاسِ وَ رَفِّهْ فِی السَّیر.ِ[16] حضرت علی ـ علیه السلام ـ فرمود: در بامداد و عصر که هوا خنک است راه‌پیمایی کن و در وسطِ روز (که هوا گرم است) مردم را (برای استراحت و آسایش) باز دار و آهسته بران (تا ناتوانان نیز بتوانند همراه توانایان بیایند). 17 . مصداق آیة قرآن قال رسول الله ـ صلی الله علیه و آله ـ : اَلا اِنَّ الْقُوَّةَ الرَّمْی، اَلا اِنَّ القُوَّةَ الرَّمیُ.[17] پیامبر گرامی اسلام ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمود: آگاه باشید (یکی ازمصداق‌های) «قُوَّت» (در آیة: وَاَعِدُّوا لَهُم مَا اسْتَطعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ) همان تیراندازی است، آگاه باشید «قوّت» همان تیراندازی است. 18 . رابطة غیرت و قهرمانی قال علی ـ علیه السلام ـ : ثَمَرَةُ الشَّجاعَةِ الْغیرَةُ.[18] حضرت علی ـ علیه السلام ـ فرمود: غیرت، ثمره و حاصلِ شجاعت و قهرمانی است. 19 . تداومِ تمرینات قال رسول الله ـ صلی الله علیه و آله ـ : مَنْ تَرَکَ الرَّمْیَ بَعدَ ما عَلِمَهُ رغْبَةً عَنْهُ فَاِنَّها نِعْمَةٌ کَفَّرَها.[19] پیامبر اکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمود: کسی که پس از یاد گرفتن تیراندازی از روی میل و رغبت، آن را ترک کند، نعمتی از نعمت‌های خدا را کُفران نموده است. 20 . رابطة شجاعت و همّت قال علی ـ علیه السلام ـ : شَجاعَةُ الرَّجُلِ عَلی قَدْرِ هِمتِهِ.[20] حضرت علی ـ علیه السلام ـ فرمود: شجاعت انسان متناسب با همّتِ اوست. 21 . خیر و نیکی در شمشیر است قال رسول الله ـ صلی الله علیه و آله ـ : اَلْخَیرُ کُلُّهُ فی السَّیفِ وَ تَحْتَ ظِلَّ السَّیْفِِ.[21] پیامبر اکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمود: همة خوبی‌ها در شمشیر و زیر سایة شمشیر است. 22 . قوّت یعنی شمشیر و سپر عَنْ اَبی عَبدِالله ـ علیه السلام ـ فی قَولِ الله تَعالی «وَاَعدُّ وا لَهُمْ مَا اسْتَطعْتُمْ مِنْ قوة» قالَ: سَیْفٌ وَ تُرسٌ.[22] امام صادق ـ علیه السلام ـ در تفسیر فرمودة خداوند متعال «آنچه قوّه و توان دارید برای (مقابله با) آنها مهیّا سازید» فرمودند: (منظور از قوّه) شمشیر و سپر است. 23 . بهترین سرگرمی قال رسول الله ـ صلی الله علیه و آله ـ : عَلَیْکمْ بِالرَّمْیِ فَاِنَّهُ مِنْ خَیرِ لَهوکُمْ.[23] رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمود: به تیراندازی روی آورید، زیرا یکی از بهترین سرگرمی‌ها شما است. 24 . سایة شمشیرها قال رسول الله ـ صلی الله علیه و آله ـ : اِنَّ اَبوابَ الْجَنَّةِ تَحْتَ ظِلالِ السُّیوُف.ِ[24] رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمود: درهای بهشت زیر سایة شمشیرهاست. 25 . قوّت و ضعف ارزشمند قال علی ـ علیه السلام ـ : وَاِذا قَویتَ فَاقْوا عَلی طاعة اللهِ، وَ اذا ضَعُفْتَ فَاضْعَفْ عَنْ مَعْصِیةِ الله.[25] حضرت علی ـ علیه السلام ـ فرمود: و هرگاه توانا بودی، بر اطاعت و بندگی خدا توانا باش و اگر ناتوان بودی از معصیت و نافرمانیِ خدا ناتوان باش. 26 . لزوم آموزش ورزشی قال النّبی ـ صلی الله علیه و آله ـ : عَلِّمُوا اَبْنائکُمُ السَّباحَةَ و الرِّمایَة.َ[26] پیامبر خدا ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمود: به پسرانتان شنا و تیراندازی را آموزش دهید. 27 . قوی‌ها نیز ضعیفند! قال علی ـ علیه السلام ـ : کُلُّ قَویًّ غیرَالله سُبْحانَهُ ضَعیف.[27] حضرت علی ـ علیه السلام ـ فرمود: هر نیرومندی جز خداوند سبحان، ضعیف و ناتوان است (پس به زور بازو و سایر توانایی‌هایتان مغرور نشده و از آن سوء استفاده نکنید.) 28 . جوازِ بازی و ورزش قال رسول الله ـ صلی الله علیه و آله ـ : اُلْهُوا وَ الْعَبُوا فَاِنّی اَکْرَهُ ان یُری فی دینِکُم غِلظَة.ٌ[28] رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمود: تفریح و بازی کنید زیرا دوست ندارم، در دین شما خشونتی دیده شود. 29 . میانه‌روی در ورزش قال علی ـ علیه السلام ـ : وَلْیَکُنْ اَحَبُّ الامُورِ اِلَیکَ اَوْسَطَها فِی الْحَقِّ وَ اَعَمَّها فی العَدلِ.[29] حضرت علی ـ علیه السلام ـ : کاری که باید بیش از هر کار دوست داشته باشی، میانه‌روی در حقّ است و همگانی کردن آن در برابری و دادگری. 30 . استراحت شب قبل از مسابقه قال علی ـ علیه السلام ـ : فَاََرِحْ فیهِ بَدَنَکَ و رَوّحْ ظَهرُک.َ[30] [1] . بحارالانوار، ج 70، ص 128. [2] . نهج‌الفصاحه، ص 319، حدیث شماره 1527. [3] . غررالحکم، ج 5، دص 204. [4] . الکافی، ج 6، ص 270 و الحیاة، ج 4، ص 206. [5] . مفاتیح‌الجنان، فرازی از دعای کمیل. [6] . مفاتیح‌الجنان، دعای ابوحمزه ثمالی. [7] . غررالحکم، ج 2، ص 436. [8] . غررالحکم، ج 2، ص 435. [9] . تفسیر مجمع‌البیان،ج 4، ص 475، و تفسیر الصّافی، ج 4، ص 298. [10] . وسائل‌الشیعة، ج 13، ص 351. [11] . وسائل‌الشیعه، ج 13، ص 350. [12] .آق نوعی واحد سنجش است و به معنی یک دوازدهم رطل است (ترجمه منجد الطلّاب). [13] . بحارالانوار، ج 64، ص 184. [14] . بحارالانوار، ج 72، ص 67. [15] . وسائل‌الشیعه، ج 13، ص 348. [16] . نهج‌البلاغه فیض الاسلام، نامه 12، ص 856. [17] . بحارالانوار، ج 103، و الحیاة، ج 5، ص 71 به نقل از تفسیر مجمع البیان. [18] . غررالحکم، ج 3، ص 328. [19] . میزان‌الحکمة، ج 4، ص 182. [20] . غررالحکم، ج 4، ص 181. [21] . تهذیب‌الاحکام، ج 6، کتاب الجهاد. [22] . بحارالانوار، ج 103، ص 191. [23] . میزان‌الحکمة، ج 4، ص 183. [24] . نهج‌الفصاحة، ص 115، حدیث شمارة 576. [25] . نهج‌البلاغة فیض‌الاسلام، حکمت، 375، ص 1268. [26] . نهج‌الفصاحه، ص 413، حدیث شماره 1955. [27] . غررالحکم، ج 4، ص 536. [28] . نهج‌الفصاحه، ص 105، حدیث شماره 531. [29] . نهج‌البلاغه، فیض‌الاسلام، نامه 53، 996. [30] . نهج‌البلاغه فیض‌الاسلام، وصیت 12، ص 856. |
